『オランダ商館日記』西暦1794年6月2日の条を原本より下に引用する[3]。1794年は寛政6年にあたるが，西暦1794年5月21日カピタンらは江戸に到着する[4]。同5月28日幕府医官桂川甫周らは，おそらく非公式にと考えられるが，カピタンの許にやって来る。ついで，『日記』の6月1日には次のようなことが書かれている。すなわち，桂川甫周が，その日の午後に他の医者や天文台局員，地理学者たちとともに訪問してよろしいかと尋ねた。将軍がその許可を与えたという。我々の昼食後に彼らが訪ねて来たので，彼らをもてなし，かつまた質問にできる限り答えてやった，と。このような記事ののちに6月2日の条が続くのである。まず原文を引用する[5]。
Júnij Japan ten Comptoire. (Anno 1794)
Maandag.
2 Verscheenen de op gisteren gemelde heeren volgens afspraak en passeerden ook heeden dusdaanig de tyd, werdende my door den eersten g[e]ographicús, een zeer bedaard heer, die meede met de Commissie na Matmaya was geweest, toen het Rússische vaartuig aldaar[zig] bevond, eenige kaarten vertoonden, die hy van eenige Rússische officieren ontfangenhad, zynde alle zeer nieuwe kaarten van het jaar 1787 in Petersburg gedrukt, in deselfdesmaak als de kaarten van D'apré en Manuvilet. Onder deeze was ook een kaart van Japan, waar op ik het noordelykste gedeelte zeer distinct vond, met de meeste haavens en eenige rivieren die nergens by Kempher en andere oyt beschreeven zyn, en daar de tyd en geleegenthyd my niet permitteerden een copy daar van te neemen terwyl hy zeer voorzigtig was dezelve telkens meede te neemen, ben ik daar van verstooken geworden. Ik beantwoorde alle zyne vraagen met een voorzigtig overleg, en gaf hem zoveel opheldering als ik bordeelde noodig te zyn, nogtans heb ik niet kunnen bespeuren dat eenige schyn van geneegentheyd voor die natie aan het hof plaats vind, maar wel een bedekte groote vrees /: die ik bestens appúieerden:/ en zorge dat zy daar van ontslaagen mogten geraaken, het geen dan ook de reeden is geweest dat het hoff dezelve /: zo als de gerugten loopen:/ tot een smallen handel zoude hebben permissie verleend, met restrictie om alleen ter inkoop van eenige levensmiddelen te Nangazackij, en in geene andere haavens hoegenaamd met een vaartuig of twee maste bark te moogen koomen. Zynde deeze moeylyke en zeer gevaarlyke route nae herwaards zoo disavantageus /: na myn gering bordeel:/ dat ik nauwelyks gelooven, de Russen daar in smaak zullen vinden, ten zy by het uijterste gebrek. Immers tot heeden toe is geen vaartuyg van die natie alhier koomen op daagen, en het noordelyk saisoen van dit jaar reeds verloopen.
Om 2 uuren s'agtermidaags voelde een zwaare aardbeeving.
Voorts liet ik S. E. Comp(agnie) zyde cabayen ontwatten en behoorlyk inpakken, en bepaalde met den opperbangjoost en oppertolk myn terugreize op den 4e deezen.
和訳は次の通りである[6]。
(1794年) 6月 在日本商館
月曜日。
2日。昨日述べた人びとが約束どおりやって来て，今日も一日中同じように時を過ごした。第一の地理学者によって何枚かの地図が私に示された。彼はとても落ちついた人物で，ロシア船が松前にあった時，委員たちとともにその地へ行き，その地図をロシア士官から得たのであった。それらはすべて1787年にペテルブルクで印刷されたきわめて新しい地図であり，D'Après de Mannevillette ふうであった。その中には1枚の日本地図もあって，私はごく詳細に描かれた北方部分をそこに見いだした。多くの港やいくつかの河川も含まれていて，これらはケンペルや他の人びとによっても記されることがなかったものである。私は時間も機会もなくて，その写しを作ることができなかったが，その間彼ははなはだ用心ぶかくそれらを常に自分で持っていた。私はいろいろな事を考慮して，彼のすべての質問に慎重に答え，必要と思えるだけは，彼に説明をおこなった。しかしながら，私は幕府がその国[ロシア]に対してわずかでも好意をもっているとは，何ら認めることができなかった。むしろ隠された大きな恐れ--それを私はできるだけ助長したいのだが--と，なるべく彼ら[ロシア人のわずらわしさ]から解放されたいという気配がある。それが--噂のように--幕府が制限つきで彼らにほんの少しだけ通商を許したという理由だという。その制限とは，1艘あるいは2艘の帆船あるいはバルク型帆船が，長崎に食料の購入だけにやって来ることができる，他のいかなる港へもやって来れないというものである。
ここ[長崎]への経路はあまりにも困難であり，危険にみちており，[彼らには]不便であるから，--私の意見では--せっぱつまらない限り，ロシア人がここにやって来たいと願っているとは，私には信じがたい。今までまったくロシア船はあらわれず，また今年の北の季節は過ぎてしまっているのだから。
午後2時に強い地震があった。[以下略]。